Wing Chun Tarihi

Wing Chun Tarihi
Yazan: Sergio Iadarola

Efsaneye göre, MS 520’de Budist rahip Bodidharma Hindistan’dan Güneydoğu Asya’ya yolculuk etmiş ve Çin’deki Siu Lam Manastırı’na (Siu Lam, Mandarin telaffuzu daha popüler olan Shaolin sözcüğünün Kantoncasıdır.) ulaşmıştır. Bodidharma (Taat moh), Wing Tjun Kuen sisteminin temelini atan kişidir. Bazı Wing Chun soylarında Bodidharma’nın doğum günü her gün kutlanır.

İçinde Budist rahibe Ng Mui ve Yim Wing Chun isimli kadının ya da yılan ile turnanın geçtiği, günümüzde en popüler olan hikâyede anlatılanın aksine son araştırmalara göre Wing Tjun, kesinlikle Güney Shaolin Tapınağı’nda ortaya çıkmıştır.

Wing Tjun Dim
Güney Shaolin Tapınağı’nda, yüzlerce yıl boyunca yalnızca en deneyimli rahiplerin bir araya gelerek kungfularını düzeltip geliştirdiği özel bir salon kurulmuştur. Bu salon zaman içinde sonsuz bahar salonu anlamına gelen
Wing Tjun Dim adını almıştır.Etkililik felsefesi ve prensibi
Güney Shaolin rahipleri için gerçekliği doğrudan yaşamak çok önemlidir. Felsefeleri olan Chan Budizmi, doğal ve basit olana dönüş anlamına geldiğinden tapınağın dışında öğretilen dövüş stillerinin felsefesiyle tezat oluşturur. Bu yüzden Wing Tjun Dim yalnızca en etkili, basit ve direkt dövüş konseptlerini kullanmıştır.Siu Lam Rahibi, Chi Sim Sim Si, Sanatın Muhafızı
Korku ve ihanet, Güney Shaolin Tapınağı’nın 18. yy egemen güçleri tarafından yok edilmesine yol açmıştır. Güney Shaolin rahibi Chi Sim, diğer bazı rahiplerle kaçmayı başarabilmiş ve sahte bir isimle kırmızı gemilerde aşçı olarak iş bulmuştur. Çin operalarının sergilendiği kırmızı gemiler o zamanlar kaçaklar ve asiler için de kullanışlı bir saklanma yeri ve haberleşme ağıydı.Kaplan Wong
Zamanının en azılı kungfucularından Kaplan Wong, opera kumpanyasından haraç almak için onlara bir ültimatom vermiştir: İstediği meblağı ödemezlerse gemilerini yok edecektir. Kumpanyanın lideri Wong Wah Bo çaresizdir çünkü paraları da yoktur, teatral dövüş dışında kendilerini savunabilecekleri kungfu becerileri de.  Kaplan Wong’un verdiği süre dolarken kırmızı geminin mensupları sonlarının yaklaştığını hissederler.Aşçı
Kaplan Wong parayı almaya geldiğinde o zamana dek biraz deli gözüyle bakılan ve pek ciddiye alınmayan aşçı, Kaplan Wong’un yolunu keser. Kaplan Wong, aşçıyı ciddiye almayıp çabucak alt etmeye kalkar. Kaplan Wong ve rahip Chi Sim arasındaki bu dövüş, faklı Wing Tjun soyları tarafından farklı şekillerde anlatılır ama kesin olan bir şey varsa o da Kaplan Wong’un, Wing Tjun Dim kungfusu karşısında hiçbir şansının olmadığıdır.
Hayati Sır
Kırmızı gemidekiler buna çok sevinir ve hemen aşçılarından kungfu öğrenmek isterler. Rahip Chi Sim gerçek kimliğini açıklar. Artık kumpanyaya kungfu öğretmeye hazırdır. Kumpanya üyelerinin tapınaktaki rahipler kadar çok vakitleri olmadığından sistemin bu vesileyle basitleştirilmeye başlanmış olması ihtimali vardır. Bu yüzden, Wing Tjun Dim’in ilk formu Wing Tjun Kuen Seti, üç parçaya bölünerek Siu Nim Tao, Chum Kiu ve Biu Tse olmuştur. İlk formun üçe bölünmesinin sebebine dair diğer bir ihtimal, Doktor Leung Jan’la ilgilidir ve önümüzdeki bölümlerde tartışılacaktır. Chi Sim, kaçak olduğu için öğrencilerine gerçek adını asla anmayacaklarına dair yemin ettirmiştir. Wing Tjun’un kökleriyle ilgili birçok efsane –Yim Wing Tjun adlı kadının hikâyesi gibi– usta Chi Sim’i korumak için ortaya çıkmıştır.

Yalnızca ustalarından sistemin tümünü öğrenen öğrenciler bu sırra vâkıf olmuşlardır.
Ching Hanedanlığı zamanında kadınların sahneye çıkması yasak olduğundan ciddi erkek sanatçılar operalarda kadın rollerini üstlenirdi. San Kam özellikle kadın rollerinde iyi olan harika bir sanatçıydı, aynı zamanda dövüşlerde Wing Tjun Kuen sistemini en iyi şekilde temsil ederdi. Wing Tjun Dim sanatı kırmızı gemide, Wing Tjun Kuen adını almıştır: Sonsuz Bahar Yumruğu, Güney Shaolin Tapınağı kungfusu. San Kam, “Güzel Surat” anlamına gelen bir takma addır. Bir gün San Kam, Fatshan şehrinde opera kumpanyası için kostüm alışverişi yaparken Fung Siu Ching adındaki genç ve asabi bir terzi çırağı onunla alay edip üzerine saldırmıştır. İnatçı Fung Siu Ching, bu acayip görünümlü adamı yenemeyeceğini anlayana kadar kendini tam yedi kez yerde bulmuştur. Sonrasındaysa hemen San Kam’a çay ikram etmek istemiş (Çin kungfu geleneğine göre bir ustanın öğrencisi olabilmek için böyle yapılırmış) fakat San Kam, asabi insanlara öğretmenlik yapmak istemediği gerekçesiyle onu reddetmiştir.

Fung Siu Ching, bir yıllık kendini kanıtlama süresinin ardından, San Kam tarafından kabul edilmiş ve Wing Tjun Kuen sistemiyle tanıştırılmıştır. On yıllık öğrencilik süresinden sonra Fung Siu, asabiyetini Wing Tjun için yaratıcı bir enerjiye dönüştürmeyi başararak Asya’nın en ünlü Wing Tjun ustası olmuştur.
Fung Siu Ching hem anakara Çin’de hem de kırmızı gemilerde bulunmuş olan az sayıdaki ustalardan biridir. Aynı zamanda Vietnam ve Malezya gibi Güneydoğu Asya ülkelerine seyahat etmiş, birçok Wing Tjun soyunun yayılmasında etkili olmuştur.  Kendisi, ayrıca ilk tam zamanlı Wing Tjun öğretmenlerindendir. Leung Li Tai’nin öğrencisi Leung Jan’ın yanında, Wing Tjun tarihinin en önemli figürlerinden biridir. Yaşamları, birçok filme ve romana konu olmuştur.

Fung Siu Ching’in Fatshan’daki diğer usta öğrencileri, oğlu Fung Tin, Lo kardeşler, Tang Suen, Dung Yik ve kimyager Ma Chung Yi’dir.
Ching Hanedanlığı (1644-1911) boyunca, zamanın polis teşkilatı yalnızca büyük şehirleri koruyordu. Köyler ise ünlü kungfu ustaları tarafından korunurdu. Usta Fung Siu Ching’in usta öğrencileri Fatshan ve yöresindeki birçok köyü korurdu. Örneğin, Lo kardeşler hırsız çetelerini yalnızca palalarını kullanarak, onlara çok da zarar vermeden kovmayı başarmışlardır.
Onların Wing Tjun kungfu kardeşi Tang Sun, koruduğu köylüler tarafından “Uzun Sopa’nın Kralı” olarak isimlendirilmiştir.Eğer arkadaşı Lo Chi Woon (Lo kardeşlerin öğrencisi) hem bir Wing Tjun ustası hem de bir Çinli bilgin olmasaydı Wai Yan onunla kesinlikle irtibat kurmazdı.

Günün birinde, Lo Chi Woon, Wai Yan’a, oğluna Çince yazı yazmasını öğretmesini istemiştir. Bu, Batı kültüründe çocuğunun vaftiz babası olmasını istemekle eşdeğerdir. Wai Yan, bu teklifi seve seve kabul etmiştir fakat bunun sonuçlarını kavrayamamıştır: Genç Lo’ya olan sorumluluğu, artık Lo’nun aile geleneğinde yıllardır çalışılan Wing Tjun Kuen sistemini de öğrenmesini gerektirmektedir. Bu yüzden Wai Yan 1930’da Lo Çi Woon ve kardeşi Lo Hung Tai’den Wing Tjun sistemini öğrenmeye başlamıştır. Wai Yan’ın kungfu nefreti inanılmaz bir tutkuya ve Wing Tjun Kuen aşkına dönüşmüştür. Ve kendisi Wing Tjun Ustası seviyesine geldikten sonra bu savunma sanatını daha ileri taşımak için projeler başlatmıştır.

Dai Duk Lan
Usta Wai Yan, Dai Duk Lan isminde ticarethanelerinden birini bir Wing Tjun araştırma merkezine dönüştürmüştür. Bu merkeze öğrenci almak yerine hiçbir sır saklamadan birlikte kungfu sanatını araştırıp tartışacak, birlikte idman yapacak ustaları bir araya getirmeyi istemiştir.
Bir önceki Shaolin tapınağı, Dai Duk Lan’a örnek olmuştur ve Shaolin kungfu burada bin yıldan uzun bir süre tekrar tekrar geliştirilip denenmiştir.

Dai Duk Lan’ın Wing Tjun Ustaları
Chu Chung Man’ın Yenilmez Demir Wing Tjun Yumruğu
Wai Yan, Macau’da bulunan yenilmez Wing Tjun ustası Chu Chung Man’ı duyar duymaz onunla tanışmaya gitmiştir. Onunla dövüşüp yeteneğinden çok etkilenince hemen arkadaş olmuşlardır. Bu kişi Güney Çin’de çok saygı görüyormuş çünkü fazla emek harcamadan tüm rakiplerini yenebiliyormuş ve diğer ustalarla iyi ilişkiler içindeymiş. Yip Man’dan önce, Hong Kong’daki en ünlü Wing Tjun ustası Chu Chung Man’dır.  Chu Chung Man, Wai Yan’ın projesinden o kadar etkilenmiş ki Dai Dak Lan’a taşınmış ve oranın başeğitmeni ve lideri pozisyonunu kabul etmiştir. Chu Chung Man, aynı zamanda bu projeyi arkadaşı ve bir başka Wing Tjun ustası olan Tam Kong ile de paylaşmıştır. Tam Kong, Kam Naa (yapışma ve kontrol etme teknikleri) üzerinde ustalaşmıştır ve diğer kungfu ustaları bu tekniklere fazla önem vermediğinden onları rahatlıkla yenebiliyordur. Tam Kong da böylece bu projeye dâhil olmuştur.
Sifu Tang Yick ise Sifu Wai Yan tarafından Hong Kong’da bulunmuştur. Tang Yick önceleri bilgilerini paylaşmak istemese de diğerlerinin içtenliği ve samimiyeti fikrini değiştirmiştir.

Wing Tjun Kuen’in Beş Ejderhası
Sifu Tang Yick’in de katılmasıyla artık beş kişi olmuşlardır: Sifu Wai Yan, Sifu Lo Chi Woon, sifu Chu Chung Man, Sifu Tam Kong ve Sifu Tang Yick. Bu ustalar, her gün Wing Tjun hakkında tartışmalar yürütüp çalışmalar yapmışlardır. Aynı zamanda, diğer dallardan kungfu ustalarını davet edip deneyimlerinden yararlanmışlardır. Bruce Lee’nin eğitmeni Yip Man da yıllar içinde burayı sık sık ziyaret etmiştir.
Bu proje, Sifu Wai Yan, Chu Chung Man ve Tang Yick tarafından yirmi yıl yürütülmüştür. Dai Duk Lan’ın Başeğitmeni ve Grand Master’ı Chu Chung Man’dır.
Bugün, Dai Duk Lan’ın tüm Grand Master’ları ölmüştür. Bu sanat, Batı’da Grand Master Sergio Iadarola gibi insanlar tarafından yaşatılmaktadır. Grand Master Sergio, Hong Kong’da Grand Master Yip Man’ın son büyük usta öğrencisi Grand Master Leung Ting, usta öğrencisi Allan Fong Wai Hung’dan özel dersler almıştır ve Grand Master Fung Siu Ching soyunu da Grand Master Wai Yan’ın özel bir öğrencisinden öğrenmiştir.

Wing Tjun’un Leung Jan Soyu
Wong Wah Bo’dan sonra soylar ayrılmıştır. Bir hikâye, onun San Gam’a, bir hikâye de Leung Yi’ye bu sanatı öğrettiğini anlatır.
Leung Yi Tai, Fatshan’da “Wing Tjun’un Kralı” olarak bilinen Leung Jan’ın eğitmenidir. Son araştırmalara göre, Siu Nim Tau, Chum Kiu ve Biu Tje olarak üç ayrı formun nasıl oluştuğuna dair iki ihtimal vardır:

• Wing Tjun sisteminin bu kısmı kırmızı gemideki Wing Tjun’cular tarafından oluşturulmuştur. Bu insanların Shaolin rahipleri kadar çok vakti olmadığından Wing Tjun Kuen sisteminin yayılması için başka bir metot geliştirilmesi gerekiyordu. Bulunan çözüm de Siu Nim Tau, Chum Kiu ve Biu Tze idi.
• Dr. Leung Jan, Siu Nim Tau, Chum Kiu ve Biu Tje’nin yaratıcısıdır. Grand Master Leung Jan’ın sistemleri basitleştirmeyi sevdiğine dair tarihsel kanıtlar mevcuttur. Ölmeden birkaç yıl önce, bu üç formun basitleştirilerek bir araya getirildiği Gu Lo Wing Tjun’u yaratmıştır. Gu Lo, doğduğu ve emekliliğinde yerleştiği köyün adıdır.

Kesin olan bir şey varsa o da Leung Jan’ın öğrencisi Chan Wah Sun’a Siu Nim Tau, Chum Kiu ve Biu Tje’nin parçalarını ve ayak çalışmaları bulunmayan tahta adam formunu aktarmış olmasıdır. Chan Wah Sun ise daha sonra Sifu Yip Man’ın eğitmeni olmuştur. “Sarraf Wah” (chau chin wha) olarak da bilinen Çan Wah Sun’un on altı öğrencisi olmuştur, ününü Bruce Lee’nin eğitmeni olmasına da borçlu olan Yip Man bunların sonuncusudur.Bu olaydan sonra, Dai Sifu Yip Man sık sık Dai Duk Lan’a gidip gelmeye başlamış, bilgi alışverişinde bulunmuştur. Ayak çalışması, farklı tekmeler ve Bart Cham Dao ekleyerek kendi sistemini geliştirmiştir. Bart Cham Dao, yalnızca Yip Man sisteminde bulunur; diğer Wing Tjun soylarında farklı pala sistemleri vardır.©2006 The Wing Chun Archive and Sergio Iadarola 02.07.06

Grand Master Wai Yan
Wai Yan, 1900’lerin başında Hong Kong’da, varlıklı bir Çinli ailenin oğlu olarak dünyaya gelmiştir. Ondan yaşça büyük arkadaşı Lo Chi Woon sayesinde Wing Tjun sanatıyla tanışmıştır fakat tanıdığı kungfucuların çoğu eğitimsiz ve şiddete eğilimli olduğundan o kungfu ile ilgilenmemiştir.

Grand Master Yip Man
Yip Man, Hong Kong’da Wing Tjun eğitmenliği yapan ikinci ustadır, bunların ilki Grand Master Tang Suen’dir. Aralarındaki en büyük fark Yip Man’ın, Wing Tjun Kuen’i herkese açık şekilde öğreten ilk kişi olmasıdır. Yip Man, 50’lerde Dai Duk Lan’ı ziyaret etmiş, Grand Master Chu Chung Man’la dövüşmüştür.
Olayın tanıklarına göre, Chu Chung Man, Yip Man’ı çabucak yenmiştir. Bu, Grand Master Yip Man’ın yeteneklerini küçümsemek olarak anlaşılmamalıdır. Bu insani bir durumdur. En önemlisi de Grand Master Yip Man kendi sistemi olan Wing Tjun Kuen içinde yenilmiştir. Kendisi başka hiçbir kungfu sisteminde yenilmemiştir.

GM Yip Man ve GM Chu Chung Man
Uzun bir araştırmadan sonra Dai Sifu Yip Man ve Dai Sifu Leung Jan’ın oğlu Leung Bik arasında gerçekleştiği söylenen dövüşün aslında Grand Master Yip Man ve Grand Master Chu Chung Man arasında gerçekleştiği söylenebilir.